हिन्दू धर्ममा विशेष स्थान राख्ने हरितालिका तीज पर्वको धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्व प्रत्येक वर्ष नेपाली समाजमा धूमधामका साथ मनाइन्छ। यो पर्वको उत्पत्तिको कथा आदि शक्ति पार्वतीसँग जोडिएको छ। किंवदन्ती अनुसार, हिमालय पुत्री पार्वतीले भगवान शिवको दीर्घायु, स्वास्थ्य र शरीरमा कुनै बाधा नपरोस् भन्ने कामनासहित पहिलो व्रत हरितालिका तीजकै दिन राखेकी थिइन्। यसै दिनदेखि हिन्दू नारीहरूले भगवान शिवको आराधना गर्दै यो पर्व मनाउने परम्परा बसालिएको विश्वास गरिन्छ।
हरितालिका तीज मुख्यत: हिन्दू महिलाहरूले व्रत, पूजा, र शिव-शक्ति आराधनाका रूपमा मनाउँछन्। यो पर्व धार्मिक आस्थासँगै नारीहरूको आत्मशक्ति, विश्वास, र परम्परागत मूल्यहरूको प्रतीक मानिन्छ। तीजको दिन महिलाहरूले भगवान शिव र पार्वतीको पूजा गर्छन् र आफ्नो परिवारको दीर्घायु, सुख-समृद्धि र कल्याणको कामना गर्दछन्। तीजको व्रत कठोर मानिन्छ, जहाँ महिलाहरू दिनभरि निराहार बस्छन् र साँझ भगवान शिवको पूजा सम्पन्न भएपछि मात्र जल ग्रहण गर्छन्।
धार्मिक महत्वसँगै तीजको सांस्कृतिक पक्ष पनि निकै विशेष छ। महिलाहरूले परम्परागत रातो साडी, गहनाले सुसज्जित भई समूहमा भेला भई नाचगान गर्छन्। तीजको गीतहरूले उनीहरूको जीवनका दुःख-सुख, आशा र इच्छाहरूलाई अभिव्यक्त गर्छन्। यस दिन महिलाहरूले आफ्ना परिवार र साथीहरूसँग रमाइलो गर्ने र आफ्ना भावनाहरू व्यक्त गर्ने अवसर पाउँछन्।
पछिल्ला वर्षहरूमा, तीजले अन्य धर्म र जातजातिका महिलाहरूलाई पनि आकर्षित गरेको छ। नेपाली समाजमा यो पर्वले एकताको सन्देश प्रवाह गर्दै सबै समुदायका महिलाहरूलाई समेट्न सफल भएको छ। तीज आजको सन्दर्भमा महिलाहरूको स्वतन्त्रता, खुशी, र सांस्कृतिक पहिचानको पर्वको रूपमा प्रख्यात भएको छ।
यस हरितालिका तीज पर्वले नेपाली महिलाहरूलाई आफ्नो धर्म, संस्कृति, र परम्परा प्रति गर्व गर्न प्रेरित गर्नुका साथै समाजमा एकता, प्रेम र शान्तिको सन्देश फैलाइरहेको छ। यस अवसरमा सम्पूर्ण महिलाहरूलाई हरितालिका तीजको हार्दिक शुभकामना!
