बडा दशैंको पहिलो दिनलाई प्रतिपदा वा घटस्थापना भनिन्छ। यसै दिनदेखि नवरात्र सुरु हुन्छ। बिहानै शुभसाइतमा घर–घरमा पूजाकोठा वा विशेष स्थानमा कलश (घट) स्थापना गरेर दुर्गा माताको आवाहन गरिन्छ। यससँगै पूजाकोठामा जौ छरेर जमरा रोप्ने परम्परा छ, जसलाई दशमीका दिन टिका र प्रसादसहित लगाइन्छ।
शैलपुत्री : पहिलो दिन पूजिने देवी
आजकै दिन विशेष रूपमा शैलपुत्री देवीको आराधना गरिन्छ। नाममै स्पष्ट छ – शैल भन्ने पर्वत र पुत्री भन्ने पुत्री, अर्थात् हिमालय पर्वतकी पुत्री।
शिव पुराणमा उल्लेख भएअनुसार, सतीदेवीले योगबलद्वारा आफ्नो शरीर त्याग गरेपछि, उहाँ पुनः पार्वतीका रूपमा हिमालको कोखबाट जन्म लिनुहुन्छ। उहाँले कडा तपस्या गरेर भगवान शिवलाई प्राप्त गर्नुभयो।
उहाँ सेतो वस्त्र धारण गर्नुहुन्छ, जुन शान्ति र पवित्रताको प्रतीक हो।
उहाँ वृष (गौरु)मा सवार हुनुहुन्छ, जसले सहनशीलता र धैर्यलाई जनाउँछ।
उहाँलाई निश्चल, चोखो र स्वार्थरहित प्रेमको प्रतीक मानिन्छ।
आराधनाको महत्त्व
देवी शैलपुत्रीको आराधनाले–
प्रेम जीवनमा आउने उतारचढाव शान्त पार्छ,
वैवाहिक जीवनलाई अझै स्थिर र पवित्र बनाउँछ,
निर्णय गर्ने क्षमता र सहि समयको छनोट गर्न प्रेरणा दिन्छ।
सेतो वस्त्र धारण गरेको शैलपुत्रीलाई शान्तताको प्रतीकका रूपमा पूजा गरिन्छ। उहाँका मन्त्रहरूको उच्चारण गर्दै गरिने हवन र पूजापाठले साधकलाई जीवनमा सकारात्मक ऊर्जा र सफलता प्रदान गर्ने विश्वास गरिन्छ।
जमराको प्रतीकात्मकता
यस दिन रोपिने जमरालाई समृद्धि, आयु र विजयको प्रतीक मानिन्छ।
हरियो जमराले नयाँ जीवन, आशा र उर्वरतालाई जनाउँछ।
दशमीका दिन टिका संगै राखिने जमरा पूजाको प्रसादको रूपमा ग्रहण गरिन्छ।
आजको विशेष विश्वास र आस्था
आजको दिन देवी शैलपुत्रीको आराधना गर्नेहरू विश्वास गर्छन् कि,
आफ्नो प्रेम जीवन, वैवाहिक जीवनलाई अझै मजबुत, निश्चल र पवित्र बनाउन सकिन्छ।
उहाँको आराधनाले जीवनलाई अझै उज्ज्वल बनाउँछ।
केही परम्परागत मान्यताअनुसार, मोहनीय, होसिकरण लगायतका विशेष साधना र प्रक्रिया पनि आजकै दिन प्रभावकारी मानिन्छ।
धेरै भक्तजनहरूले यस दिन विशेष पूजापाठ, मन्त्रजप, हवन तथा अनुष्ठान गरेर आफ्नो कार्य सिद्धि, सफलता र स्थायित्वका लागि प्रार्थना गर्ने गर्छन्।
शुभकामना
यस घटस्थापनाको पावन अवसरमा, देवी शैलपुत्रीको कृपाले सम्पूर्ण भक्तजनको जीवनमा शान्ति, चोखो प्रेम, समृद्धि र सफलता प्राप्त होस्। जसरी पूजाकोठामा रोपिएको जमरा हरियाली भएर बढ्छ, त्यसरी नै हरेकको जीवनमा खुशी, प्रगति र उत्साह बढोस् भन्ने हार्दिक शुभकामना।
